Yo!

Waarom schrijf je? Om gelezen te worden natuurlijk. Dankzij de gratis PDF's kwam binnen 24 uur de eerste reactie van een lezer.

Hem was opgevallen dat ik het woordje 'ik' vaak tussen aanhalingstekens zet - vooral het 'ik' van de hoofdpersonages in dit boekje: 36 zenboeddhistische monniken.  Terecht vond hij: de notie van een 'ik' is een ingewikkelde in Japan. Zijn Japanse vrienden kijken altijd heel moeilijk als ze het woordje 'ik' willen gebruiken.

Dat het Japans geen persoonlijk voornaamwoorden kent, wist ik. Maar ik geloof dat ik die aanhalingstekens nogal intuïtief heb geplaatst.  Het gaat in de gedichten die ik vertaalde om het verdwijnen van het 'ik' op een zeer specifiek moment - het moment waarop niet alleen bij een Japanner elk 'ik' verdwijnt.

Cultuurfilosofen van de grote greep noemen de Japanse cultuur wel eens een doodscultuur. De verheerlijking van het efemere! Kersenbloesems! Harakiri! Enzovoorts. Enzoverder. Het individu dat, ook als het springlevend is en helemaal niet dood wil, opgaat in een totaliteit! Aan de collectiviteit dankt het zijn identiteit!

Ik ben altijd wat sceptisch tegenover dit soort veralgemeniseringen - kom op, zeg: de wereld bestaat uit individuen. Loop een uur rond in een Aziatische stad en je ziet het. Zoveel gezichten, zoveel persoonlijkheden. Een westerse gedachte? Hoe zit het - niet alleen taalkundig - echt met de eerste persoon enkelvoud?